Pagina 1


Maart 2011
Sanering gasfabrieksterrein Alkmaar

Het gaat hier om de bodemsanering van het voormalig gasfabrieksterrein aan de Helderseweg te Alkmaar.
Ik zal op deze pagina een beeld geven van dit saneringsproject, dat een bijdrage moet gaan leveren aan een schonere
leefomgeving.
Er is inmiddels (week 10) begonnen met het kappen van de bomen op het terrein,als voorbereiding op de ontgraving van de bovenlaag. Ook zal er het een en ander aan puin, stenen en asfalt moeten worden verwijderd alvorens de belangrijke ontgravingen op het terrein te kunnen uitvoeren.

De globale aanpak zal er ongeveer als volgt gaan uitzien:
Allereerst zal de eerste meter grond en puin worden verwijderd.Verontreinigde grond zal zo nodig op locatie of elders worden gereinigd en/of gestort.
De grond die niet kan worden gereinigd, zal indien nodig worden afgevoerd naar een daarvoor geschikte opslagplaats. Overblijvende grond welke slechts licht verontreinigd is, kan zo mogelijk worden hergebruikt op de locatie, afhankelijk van de eisen welke worden gesteld aan deze grond met betrekking tot de toepassing op de locatie(wonen,industrie e.a.). Nadat deze eerste meter is verwijderd, zal worden begonnen met het aanbrengen van "damwanden".Deze zijn bedoeld om het saneren (afgraven en verwerken) van dieper gelegen bodemlagen mogelijk te maken.
Met name het verwijderen van verontreiniging op plaatsen, welke als "spots" worden aangeduid,kan alleen als deze plaatsen worden afgeschermd met damwanden, om daarna door het toepassen van een bronbemalingssysteem de grondwaterstand te verlagen en zo het mogelijk te maken om dieper te graven en de plekken waar de meeste verontreiniging aanwezig is, te kunnen aanpakken.
Het is hierbij noodzakelijk om het verontreinigde water wat vrijkomt bij deze "bronbemaling" ter plaatse te zuiveren daar dit water (influent) sterk is verontreinigd, en dus niet zomaar op het riool en/of oppervlaktewater kan worden geloosd.
Een indicatie van een aantal belangrijke stoffen welke in (veel) te hoge gehalten in het influent aanwezig zullen zijn:
Benzeen , Tolueen, Ethylbenzeen, Xylenen , Naftaleen,(BTEXN) en Minerale olie.
Uiteraard zijn er nog meer stoffen (waaronder zware metalen en cyanide)die een bijdrage leveren aan deze bodemverontreiniging.

Update : Aanvulling 1 , 24 juli 2011.
Inmiddels is begonnen met de voorbereiding voor de sanering van het westelijk deel van de locatie.
Er zijn hekken aangebracht en er zijn "snuffelkastjes" geplaatst, tevens is een deel van de bovenste laag verwijderd.
De snuffelkastjes zullen tijdens de sanering nodig zijn om eventuele "hoge" concentraties van schadelijke stoffen in de lucht tijdig waar te nemen en hierop met maatregelen adequaat te kunnen reageren.

Update : Aanvulling 2 , 12 augustus 2011.
De afgegraven (vuile en/of minder vuile) grond is opgeslagen op het oostelijk deel van de locatie. Waar nodig is deze grond afgedekt met folie om verstuiving en / of uitdamping zoveel mogelijk tegen te gaan.
Nu komt de plaatsing van de "damwanden" in beeld. Hierbij zal gebruik worden gemaakt van een zware kraan. Daar de "planken" diep in de grond moeten worden gebracht, is hiervoor dan ook zwaar materiaal vereist.
Aandachtspunten zijn onder meer de stabiliteit van de bodem, om de kraan stabiel te kunnen plaatsen en de "mogelijke aanwezigheid" van restanten van munitie uit de tweede wereldoorlog. Dit zou tot vertraging in de werkzaamheden kunnen leiden.
Ook zal tijdens het plaatsen van de damwanden worden gewerkt aan het "omleiden" van enkele belangrijke hoogspanningskabels, welke het traject van de damwand zouden doorkruizen.

Hieronder enkele foto's van de eerste activiteiten.


Voor de sanering. Bomen gekapt. Meest kaal.


Update : Aanvulling 3 , 27 augustus 2011.
Op 19 augustus is langs de "Berger Ringvaart", dicht bij de toegangsbrug naar de locatie, de eerste "plank" van de damwand de grond in gegaan.
Inmiddels is de meest westelijke punt bereikt en wordt verder gewerkt langs de sloot welke de scheiding vormt tussen de locatie en het terrein van de RWZI.

Zie foto's hieronder.

Eerste damwandplank de grond in. De eerste meters van de damwand gereed. Westpunt locatie (spot 1)bereikt.


Update : Aanvulling 4 , 3 sept. 2011 .
Inmiddels is de damwand langs de Berger Ringvaart (westelijk deel van de saneringslocatie) voor een groot deel gereed.
In dit westelijk deel zijn leidingen gelegd ten behoeve van de "bronbemaling". Ook zijn er pompen geplaatst en nu kan worden begonnen met het bemalen van het gebied en daarna het afgraven van de volgende lagen verontreinigde bodem.
Omdat bij het afgraven van deze zeer vervuilde grond er schadelijke dampen in de omgevingslucht kunnen komen, zijn mensen aanwezig die met meetinstrumenten controleren of bepaalde (schadelijke) emissie-waarden worden overschreden.
Met name de meest westelijke punt van het terrein(Spot1) bevat verschillende voor mens en milieu gevaarlijke stoffen, zoals onder meer naftaleen, benzeen,cyanide , minerale olie, PAK's en zware metalen.
Enkele van deze schadelijke stoffen zijn zo diep doorgedrongen in de bodem, dat zij een ernstige bedreiging vormen voor het grondwater.

Zie foto's hieronder.

Aanbrengen pijpen t.b.v. bronbemaling. Verdere ontgraving westzijde (spot2) Begin van de ontgraving westpunt (spot 1)


Update : Aanvulling 5 , 4 okt. 2011 .
In de afgelopen maand september is onder andere gewerkt aan het uitgraven van "spot 1" , de meest westelijke punt van de saneringslocatie.
Tevens is extra bronbemaling aangebracht in deze meest westelijk gelegen afgraving ( spot 1 ) De afgegraven grond is tijdelijk elders op het terrein opgeslagen, afgedekt, en na het nemen van grondmonsters is het wachten op de uitslag van deze monsters.
Pas hierna kan worden besloten hoe en waar deze grond verder zal moeten worden behandeld. Eerder opgeslagen grond is deels afgevoerd naar een uiteindelijke verwerkingsplaats. Ook is een gedeelte van "spot 2", iets zuidelijker van de eerdergenoemde "spot 1" afgegraven. Deze is ook tijdelijk elders op het terrein opgeslagen en er zal na de uitslag van de grondmonsters een beslissing genomen worden voor de verdere verwerking van deze, ook sterk vervuilde grond. De geuroverlast t.g.v. deze saneringsactivteiten lijkt mee te vallen, hoewel vooral in de laatste week (week 39) tijdens een bijna windstille periode heel duidelijk waarneembaar was dat er dampen van olieproducten aanwezig waren. Verder viel mij op dat de pomp van de bronbemaling niet in bedrijf was op het moment dat ik op 4 oktober aanwezig was. De verklaring is simpel, de pomp vult een bassin en als dit vol is stopt de pomp. De zuivering leegt het bassin en als er voldoende effluent is afgevoerd, gaat de pomp weer aan. Dit is dus een interactief proces waarbij het pompen mede afhankelijk is van de verwerkingscapaciteit van de zuiveringsinstallatie.


Zie foto's hieronder.

Westpunt, gedeeltelijk uitgegraven. Monstername afgegraven grond,op de voorgrond de pompen van de bronbemaling. Water sijpelt naar spot 1.


Update : Aanvulling 6 , 6 nov. 2011.
In de afgelopen periode is hard gewerkt om de vervuilde grond van de (tijdelijke)opslagdepots op het oostelijk deel van de saneringslocatie af te voeren naar de hiervoor geselecteerde verwerkers.
Ook is verder gewerkt aan de sanering van het westelijk deel . Probleem is dat de bronbemaling onvoldoende water kan verwerken en dat er een toestroom van water is vanuit noordelijke en zuidelijke richting, waardoor "spot 1 " niet voldoende droog kan worden gemaakt voor de verdere werkzaamheden. Besloten is om een extra damwand te plaatsen, om dit probleem onder controle te krijgen.
Deze damwand loopt vanaf de sloot langs het RWZI-terrein in de richting van het "historisch gebouw" en gaat aan de westzijde voor dit gebouw langs. Deze damwand wordt "gedrukt" om teveel trillingen in de bodem te voorkomen. Dit ter bescherming van het naastgelegen "historisch gebouw".
Echter als het laatste stuk aan de zuid-westzijde van het gebouw aan de beurt is, blijkt dat de machine de langere planken niet voldoende diep in de grond kan "drukken". Hoe dit zal worden opgelost is op dit moment (6 nov. 2011 ) mij nog niet duidelijk.

Zie hieronde een schets van de situatie per 6 november en enkele foto's.

schets situatie westelijk deel. Westpunt: spot 1 onder water Begin verlengen damwand.


Damwand aan westzijde gebouw. Probleem damwand zuidzijde gebouw, de machine kan de planken niet diep genoeg drukken. Vuile grond van de depots op het oostelijk deel grotendeels afgevoerd.





Update : Aanvulling 7 , 18 nov. 2011.
Sinds de laatste update is veel gebeurd. In week 45 is het depot vervuilde grond op het westelijk deel afgevoerd, waarna ruimte komt voor de volgende stap,namelijk spot 1 verder behandelen. De afgelopen week (week 46) begon op maandag met een meetploeg die onderzoek deed naar mogelijke explosieven uit de periode 40-45. Verder is in deze week een extra bronbemalingspomp geplaatst om spot 1 (de meest westelijke punt) droog te maken. Ook is de damwand op deze plaats verstevigd. Daarna is nog een laag vervuilde grond uit deze spot 1 verwijderd. Deze is tijdelijk wat verder op het westelijk deel opgeslagen. Er is daarna direct begonnen met het vullen van de kuil met van elders aangevoerde grond. De vraag rijst of spot 1 voldoende diep is uitgegraven en of de nog achterblijvende verontreiniging beheersbaar zal zijn , temeer daar het uitgegraven gedeelte slechts een deel is van de totale spot 1 - verontreiniging , welke zich ook uitstrekt tot het terrein van de rwzi en de berger ringvaart. Deze plekken vallen echter niet onder de "saneringslocatie". Het probleem van bodem - en grondwaterverontreiniging blijft dus bestaan en wordt door deze sanering niet of slechts ten dele opgelost.
De planning voor week 47 geeft aan dat zal worden begonnen met het saneren van een c.a. 20 meter brede strook langs de berger ringvaart,deze strook is belangrijk (spot 2) omdat er zich vervuilde "waterlopen"op enige diepte bevinden die moeten worden aangepakt.Het gaat hier om zogenaamde drijflagen die ernstig met BTEXN (BTEX componenten en Naftaleen) zijn verontreinigd.Lees meer over drijflagen en BTEX+N
Op deze plaats (spot 2, op de situatieschets hierboven aangegeven met S2))stonden vroeger o.a. een watergasfabriek en een ketelhuis.Het is evident dat in die periode men nog geen voldoende kennis had van de effecten op het milieu en derhalve alles maar "dumpte" wat men kwijt wilde, dus ook in de grond! Wij weten nu wat meer en zullen er alles aan moeten doen om de risico's voor ons leefmilieu zoveel mogelijk te beperken.

Hieronder enkele foto's.

Onderzoek naar explosieven. Verstevigen damwand spot 1. Tijdelijke opslag vuile grond uit spot 1.




Update : Aanvulling 8 , 4dec.2011.
Na 18 november (laatste update) is de westpunt(spot 1) nog een stukje dieper uitgegraven, daarna is dit gat gevuld met aarde welke van elders is aangevoerd. Ook is in de afgelopen periode vuile grond van spot 11 en spot 2 overgebracht naar het oostelijk deel van de locatie om daar in "depots" tijdelijk te worden opgeslagen.
Tevens is spot 1 (westpunt) tijdelijk ingericht om nieuwe grond welke van elders is aangevoerd, op te slaan.
Deze grond zal op enig moment worden gebruikt voor de toplaag van de nieuwe afgravingen van bijv. spot 2 en spot 11 .
Verder is de berg vervuilde grond uit spot 1, welke tijdelijk op het westelijk deel was opgeslagen, afgevoerd naar een verwerker om ruimte te maken voor de verdere ontgraving van dit deel van de locatie.


Hieronder enkele foto's.

Aanvullen spot 1(westpunt) en afgraven spot 11(achtergrond). Zanddepot nieuwe grond op spot1(westpunt). Spot 2 (W2) deels ontgraven.





Update : Aanvulling 9 , 17 jan. 2012
Inmiddels is een tweede zuiveringsunit geplaatst, om het nog te saneren deel droog te maken.
Hieronder een foto van de situatie op het westelijk deel, waarbij spot 1 gesaneerd is en nu dienst doet als opslag van "nieuw"zand.

Overzicht westpunt.





Update : Aanvulling 10 , 16 maart 2012
In de afgelopen periode is de sanering van het westelijk deel in de afrondende fase gekomen. De damwand langs de berger ringvaart is weggehaald en een nieuw stuk damwand, lopend van c.a. 30 meter westelijk van de toegangsbrug tot langs het zuidelijk deel in de richting van de Helderseweg is aangebracht.
Hiervoor moest de toegangsweg tijdelijk opengebroken worden. De bouwketen zijn verplaatst naar een stuk reeds gesaneerde grond op het westelijk deel.
Ook is begonnen met funderingswerkzaamheden t.b.v. de nieuw te bouwen KPN-antennemast op het meest westelijke puntje van de saneringslocatie.
Vandaag is een teerput op het oostelijk gelegen deel van de saneringslocatie (spot 7)leeggepompt, de firma REYM heeft het giftige en schadelijke goedje m.b.v. tankauto's afgevoerd.


Hieronder enkele foto's.

Nieuw stuk damwand nabij brug. Damwand richting Helderseweg. Verplaatsen bouwketen.


Funderingswerk t.b.v. antennemast. Nieuwe oever langs westelijk deel. Damwand langs toegangsbrug.


Update : Aanvulling 11 , 12 april 2012

Sinds de vorige update is veel werk op de saneringslocatie verricht. Met name is op het oostelijk deel van de saneringslocatie gewerkt aan het verwijderen van de nog aanwezige funderingen en ook de teerputten (spot7) zijn onder handen genomen.
Deze teerputten bevatten grote hoeveelheden van ernstige verontreiniging en zijn dus met enige omzichtigheid aangepakt. Wel is mij opgevallen dat terwijl deze teerputten (spot7) werden aangepakt, de "snuffelkastjes", bedoeld om overschrijding van emissiewaarden van schadelijke stoffen in de lucht te meten, nog niet naar dit deel waren overgebracht!!.
Het was dus zo dat bij een ernstige overschrijding van bepaalde grenswaarden dit niet in meetresultaten van de luchtkwaliteitsmetingen kon worden weergegeven. Naar mijn mening is dit een onacceptabele situatie. Ik heb zelf ter plaatse geconstateerd dat er zeer duidelijk sprake was van emissie van VOS (Vluchtige Organische Stoffen) afkomstig van de blootgelegde teerput (spot7).
Wel is tijdens deze operatie op enig moment afdekfolie aangebracht boven deze teerput om de emissie enigszins te beperken.

Inmiddels is ook op het reeds gesaneerde meest westelijke deel (spot 1) de nieuwe antennemast verrezen,welke de huidige mast op het oostelijk deel zal gaan vervangen.
De plaatsing van deze mast werd uitgevoerd met een enorm hoge mobiele kraan, eerst werden de mastdelen op de grond gemonteerd en ook zijn de belangrijkste antennes aan de mast vastgemaakt.
Daarna is dit deel van de mast door de kraan opgehezen,waarna monteurs de bevestigingsbouten plaatsen en vastzetten. Zie ook de foto's hieronder.
Verder gaat het saneren van het oostelijk deel onverminderd voort. Er wordt vervuilde grond afgevoerd en nieuwe grond aangevoerd.
Ook is de machine voor het plaatsen van damwanden weer ten tonele verschenen. Wellicht om het stuk damwand langs het historisch gebouw te gaan plaatsen en andere stukken damwand te verwijderen, voorzover dit nodig is. Op dit moment is mij nog niet duidelijk, of deze damwand langs het gebouw zonder problemen kan worden geplaatst. Met name omdat een stuk van deze damwand aan de zuidzijde van het gebouw niet diep genoeg kon worden "gedrukt".

Hieronder enkele foto's.

Teerput (spot 7). Oostelijk deel gezien vanaf Helderseweg. Teerput (spot 7)eindfase.


Opbouw antennemast(1) 11-04-2012. Opbouw antennemast(2) 11-04-2012. Opbouw antennemast(3) 11-04-2012. Opbouw antennemast(4) 11-04-2012.







Tot zover dit verslag met informatie over mijn waarnemingen inzake deze bodemsanering.



Reageren kan via mijn contactpagina in deze website.



De Webmaster.

Copyright 2011-2012 - P.J.Visser.- www.peterscorner.nl.

Achtergrondfoto: Bs_68